Makula Dejenerasyonu- Sarı Nokta Hastalığı

“Makula” gözün en içte bulunan ışığa duyarlı “retina” tabakasının merkezi görmeden sorumlu özelleşmiş çok küçük bir bölgesidir. “Makula dejenerasyonu” ya da ülkemizde daha yaygın bilinen adıyla “sarı nokta hastalığı” yaşa bağlı olarak gelişen ve merkezi görmeyi tehdit eden bir durumdur.
Sarı nokta hastalığında merkezi görme hastalığın şiddetine göre değişik derecelerde bozulurken çevre görme genellikle etkilenmez. Sıkla 50 yaş üzerinde ortaya çıkmakla birlikte daha genç yaşlarda da görülebilmektedir. Hastalığın gelişmesinde yaş, aile öyküsü (genetik faktörler) ve sigara başlıca risk faktörleridir. Hastalığın “yaş” ve “kuru” olmak üzere iki tipi vardır.

Kuru tip sarı nokta hastalığı
Hastalık yaklaşık %90 oranında kuru tiptir ve sarı noktanın altında biriken protein birikintileri makulanın incelmesine neden olur. Kuru tipte görme kaybı yavaş yavaş ilerler ve merkezi görme özellikle hastalığın erken aşamalarında kısmen korunabilir. Bazı hastalarda kuru tip hastalıktan yaş tipe dönüş söz konusudur.

Yaş tip sarı nokta hastalığı
Yaş tip yaklaşık %10 oranında tespit edilir. Kuru tipe kıyasla daha ciddi bir durumdur ve çok hızlı ilerleyen bir merkezi görme kaybıyla sonuçlanabilir. Sarı noktanın altında gelişen anormal kan damarlarından sızan kan ve sıvı nedeniyle yaş tip olarak adlandırılır.

Sarı nokta hastalığının belirtileri nelerdir?
Görmede azalma, düz çizgilerde eğrilik ya da kırılma, renkleri algılamada bozulma ve özellikle merkezi görme alanında gri-siyah siyah boşluklar oluşması başlıca belirtilerdir.

Sarı nokta hastalığı nasıl teşhis edilir?
Sarı nokta hastalığı erken aşamalarda genellikle görme azalmasına neden olmadığından tespit edilmesi zor bir durumdur. Bu nedenle yıllık göz muayenesi hiç bir yakınması olmayan kişilerde bile önemlidir. Rutin göz muayenesi genellikle yeterli olmakla birlikte; göz tomografisi (Optik Koherens Tomografi-OKT) ve göz anjiyografisi tanı ve takip amacıyla sıklıkla uygulanan değerlendirme yöntemleridir.
Kareli kağıt testi hastalar tarafından kolaylıkla uygulanabilen basit bir test olmakla birlikte hastalığın takibinde oldukça önemlidir.

Sarı nokta hastalığı nasıl tedavisi edilir?
Kuru tip sarı nokta hastalığında lütein, zeaksantin, C-E vitaminleri ile bakır ve çinko mineralleri içeren besin destekleri ilerlemeyi yavaşlatabilir. Yaş tipte günümüzde en sık uygulanan tedavi seçeneği göz içi enjeksiyonlarıdır. Bu ilaçlar yeni damarların oluşmasını engelleyerek etki gösterirler, ancak düzenli olarak tekrarlanmaları gerekmektedir.